Pırlanta ve Elmas Arasındaki Farklar
Pırlanta ve elmas kelimeleri çoğu zaman birbirinin yerine kullanılır, ancak aynı şey değillerdir. Elmas, kendine has üstün özelliklere sahip en değerli doğal taştır, pırlanta ise, elmasın insan tarafından işlenmiş halidir. Diğer bir ifade ile elmas, pırlantanın işlenmemiş en doğal halidir. 4C kuralları olan renk, kesim, berraklık ve karat pırlantanın piyasa değerini belirler. Fakat gerçek pırlanta ve elmas arasında orijin olarak fark yoktur.
Pırlanta Terimi Ne Anlama Geliyor?
Brillant (pırlanta) terimi aslında “parlak kesimin” kısaltmasıdır; pırlanta ışığını yansıtma şeklini optimize eden bir elmas kesim yöntemidir. Kesim, bir pırlantanın hem şeklini hem de kalitesini belirler, ayrıca pırlanta kalitesini tanımlamak için tasarlanmış 4C kuralından biridir. İyi kesilmiş bir elmasın parlaklık derecesi daha yüksektir. İdeal olarak 57 fasete (pırlanta yüzeyine) sahip bir pırlanta, daha yoğun parlaklığa ve daha yüksek çekiciliğe sahiptir. Bununla birlikte kuyumculuk pazarı, gerçek pırlanta yanında laboratuvar ortamında üretilen yapay taşlarla doludur.
Gerçek Pırlanta ve Sahte Pırlanta Arasındaki Fark Nedir?
1950’lerin ortalarına kadar, bir pırlanta sahibi olmanın tek yolu, onu topraktan çıkarmaktı. Doğal olarak oluşan elmaslar, yalnızca Dünya yerkabuğunun 140-180 km derinliklerinde bulunan çok yüksek sıcaklık ve basınçları gerektirir ve sadece jeolojik/tektonik kuvvetler ile ya da tesadüfi olarak ortaya çıkar. Bu doğal arz yetersizliği, 1953 yılında HPHT (yüksek basınçlı yüksek sıcaklık) ve CVD (kimyasal buhar biriktirme) elmas sentezi yöntemlerinin ortaya çıkmasına neden oldu. HPHT, Dünya’nın derinliklerindeki koşulları yeniden yaratırken, CVD elmas üreten kimyasal bir işlemdir. Bu iki yöntem şu anda laboratuvarda üretilen sahte pırlanta piyasasına hakimdir.
Aslında, özellikle kontrollü bir ortamda üretildiklerinden, yapay pırlanta taşlar genellikle sertlik, termal ve elektriksel iletkenlik açısından doğal elmaslara göre daha üstündür. Ayrıca, yapay elmaslar, doğal elmas kusurlarını içermez. Yapay olarak oluşturulmuş elmaslar gerçek pırlanta görünümündedir. Çıplak gözle yapay bir pırlantayı gerçeğinden ayırt etmek çok zordur. Sahte kabul edilen iki element kübik zirkon ve mozanit taşlarıdır. Beyaz safir ise elmasa en yakın bir diğer değerli taştır.
Kübik Zirkon Nedir? Muhtemelen bugün piyasada en yaygın olan sahte elmas 1976’da piyasaya sürülen kübik zirkondur. CZ, kristalin zirkonyum dioksit formundan (ZrO2) üretilir, optik olarak kusursuz ve genellikle renksizdir. Aynı ebat ve kalitede gerçek bir pırlanta ile görünümde ayırt edilemez.
Mozanit nedir? Bir elmas gibi parlak ve neredeyse elmas kadar serttir, fakat mozanit de gerçek elmas değildir. İlk olarak 1893 yılında Henry Morssan tarafından bulunan mozanit mineralleri aslında silisyum karbürdür. Bu mineral doğada kolayca oluşmaz ve laboratuvar ortamında üretilir. Mozanitten üretilen pırlanta görünümlü taşlar çoğunlukla kostüm aksesuarlarında kullanılır.
Beyaz safir nedir? Beyaz safir taşları pırlanta ile karşılaştırmak zordur, çünkü bunlar tipik olarak sertlik, ebat, renk saflığı ve doygunluk bakımından benzerdir. Beyaz safir, altıgen şekilli kristal parçalarından oluşur, karbon esaslı elmas ise kare veya küp şeklinde kristal parçalar halindedir. Farklı şekiller ve mineraller, hem faset şeklini hem de düzenini etkileyerek farklı ışık yansıması ve kırılma desenleri oluşturur. Beyaz safir ve pırlanta arasındaki diğer bir fark saflıktır. Beyaz safir, tamamen saf olarak kabul edilir. Berrak, renksiz elmaslar nadiren gerçekten saf ve kusursuzdur ve bazı kusursuz elmaslar diğer renklerin izlerine sahiptir.
Gerçek Pırlanta Nasıl Anlaşılır?
Gerçek ve sahte pırlanta ayrımı yapabilmek için önce kullanılan ayar ve montaj tipini dikkatlice inceleyin. Gerçek pırlanta fiyat etiketi yüksek olduğundan, onları ucuz metallerde bulamazsınız. Gerçek bir pırlanta tipik olarak sadece beyaz altın, sarı altın veya platin gibi metallere yerleştirilir. Ne tür bir pırlanta ayarına sahip olduğunu anlamak için, halkanın içindeki işaretlere bakın. Örneğin, 10K, 14K veya 18K işaretleri kullanılan altın türünü belirtir. PT veya Plat harflerini görürseniz, bunlar platini gösterir. Ayrıca, 585, 770, 900 veya 950 gibi herhangi bir sayı görürseniz, bunlar altın veya platin ayarını gösterebilir. Bu işaretlerin hiçbirini görmüyorsanız, ancak “CZ” harflerini görüyorsanız, bu pırlanta değil bir kübik zirkon (sahte elmas) demektir.
Laboratuvarda üretilen pırlantalar, gerçek elmasların dayanıklılığına veya parlaklığına sahiptir ve parlaklıklarını sonsuza kadar korurlar. Sahte pırlanta elbette çok ucuz pırlanta fiyatları ile satışa sunulur ve gerçek pırlanta olup olmaması sizin için önemli değil ise tercih edebilirsiniz. Diğer taraftan mevcut pırlanta mücevherinizin sahte olduğundan şüphe ediyorsanız iki seçeneğiniz vardır. İlk seçenek, profesyonel ekipman kullanarak elmas testi yapabilen bir uzmanın yardımını almaktır. İkinci seçenek evde pırlanta testi yapmak için kullanabileceğiniz yöntemlerdir.
Evde yapılabilecek bazı pırlanta testleri pırlantanın sahte mi yoksa gerçek mi olduğunu belirlemenize yardımcı olabilir. Bununla birlikte, herhangi bir karar vermekte asla onlara güvenmeyin. Pırlanta veya taşınızla ilgili herhangi bir şüpheyi önlemenin en iyi yolu, satın almadan önce taşın yalnızca orijinal olduğunu doğrulayan pırlanta 4C sertifikası ile birlikte ve yalnızca güvendiğiniz bir yerden satın almaktır.