Altında Ayar ve Milyem: Tanımlar, Hesaplama Yöntemleri ve Anlamları
Altın alırken karşımıza çıkan “ayar” ve “milyem” kavramları, takının değerini ve saflık oranını anlamanın temel anahtarlarıdır. Bu ölçüler, altının gerçek kalitesini belirleyerek hem yatırım hem de takı seçiminde güvenilir bir yol gösterici olur. Bu yazıda, altının ayar ve milyem kavramlarını, hesaplama yöntemlerini ve mücevher dünyasındaki önemini derinlemesine keşfedeceksiniz.
Altında Ayar Nedir?
Altında “ayar”, metal alaşımının kaç/24 veya ‰ (binde) oranında saf altın içerdiğini gösteren saflık ölçüsüdür. Örneğin, 18 ayar altın %75 altın, geri kalanı başka metaller içerir.
Altında Ayar ve Önemi
Altın ayarı, bir takının değerini, dayanıklılığını ve kullanım süresini doğrudan etkiler. Saf altın çok yumuşak olduğu için alaşımla güçlendirilir; bu da takıyı çizilmelere ve deformasyona karşı korur. Ayrıca ayar, fiyatlandırma temeli olur. Genellikle ayar yükseldikçe altının saflığı ve gram başına fiyatı da artar, bu da takının toplam değerini belirleyen en önemli unsurdur.
Altında Ayar Nasıl Hesaplanır?
Altın ayarını hesaplamak için, takının karat sayısını 24 ile bölüp 100 ile çarparsınız. Örneğin 18 ayar: (18 ÷ 24) × 100 = %75 saf altın içerir.
Milyem Nedir?
Milyem, altının ayarını daha hassas biçimde tanımlamak için kullanılan bir ölçü sistemidir. Karat sistemine göre daha net sonuç verir çünkü altının toplam kütlesi üzerinden saflık binde değerle ifade edilir. Örneğin 585 milyem, 14 ayar altına karşılık gelir. Bu sistem, kuyumculukta hem üretici hem de tüketici için şeffaflık ve standart sağlamak amacıyla yaygın olarak kullanılır.
Milyem ve Altında Ayar Arasındaki Fark Nedir?
Milyem ve ayar aslında aynı şeyi, yani altının saflığını gösterir; ancak ifade biçimleri farklıdır.
- Ayar (karat sistemi): Saflık 24 parçaya bölünerek hesaplanır. Örneğin 18 ayar altın, 24 parçanın 18’inin saf altın olduğunu yani %75 saflığı gösterir.
- Milyem (1000’lik sistem): Saflık binde (‰) oranla belirtilir. 18 ayar altın, 750 milyem olarak ifade edilir; yani binde 750 saf altın içerir.
Milyem Hesaplama Yöntemleri Nelerdir?
- Karat Üzerinden Hesaplama: (Karat ÷ 24) × 1000. Örneğin 18 ayar altın = 750 milyem.
- Yüzde Üzerinden Hesaplama: Saflık yüzdesi × 10 = milyem karşılığı. (%58,5 → 585 milyem)
- Doğrudan Binde Oranı: Alaşım içindeki saf altın oranı × 1000.
Altında Ayar Kodu
Altında ayar kodları, takının saflığını ve ayarını gösteren damga veya mührü ifade eder. Örneğin, 18 ayar altın için ayar kodu 18K veya 750 olabilir. Bu, altının %75 saf altın içerdiğini ifade eder.
Altında Ayar Kodu Ne Anlama Gelir?
Altında ayar kodu, takının içerdiği saf altın oranını gösteren resmi bir işarettir. Örneğin “585” damgası 14 ayarı, “750” damgası 18 ayarı, “916” damgası 22 ayarı, “999” damgası ise neredeyse tamamen saf altını temsil eder.
Altında Ayar Kodu Nasıl Okunur?
“750” kodu 18 ayarı belirtirken, yanında bazen üretici firma damgası, ülke menşei veya sertifika işaretleri de bulunur. Bu semboller birlikte yorumlandığında takının saflığı ve üretim standardı anlaşılır.
₺133.700,00
₺132.790,00
₺81.300,00
₺90.100,00
₺172.200,00
₺133.300,00
₺123.750,00
₺203.776,00
₺190.350,00
₺167.990,00
₺79.650,00
₺164.990,00
₺149.750,00
₺62.750,00
₺115.250,00
₺230.390,00
₺152.250,00
₺153.000,00
₺120.150,00
₺91.650,00
Altında Ayar Nasıl Anlaşılır?
Altının ayarı genellikle takı üzerindeki küçük damga veya kodla anlaşılır. Ancak bazı durumlarda bu damga silinmiş olabilir. Kuyumcular bu durumda yoğunluk ölçümü, asit testi veya elektronik cihazlarla saflık derecesini belirler.
Altında Ayar Tespiti Yöntemleri
- Damga kontrolü: Takı üzerindeki kod veya mühür saflığı gösterir.
- Asit testi: Özel solüsyonlarla yapılan reaksiyon testleri.
- Elektronik test cihazları: İletkenlik üzerinden ölçüm sağlar.
- Yoğunluk testi: Altının özgül ağırlığına göre ayar belirlenir.
Altında Ayar Farkları
24 ayar %99,9 saf altınken, 22 ayar %91,6, 18 ayar %75, 14 ayar %58,5 oranında saf altın içerir. Ayar düştükçe dayanıklılık artar, renk tonları farklılaşır ve fiyat daha erişilebilir hale gelir.
Milyem Hesaplama
Milyem, altının binde değerini ifade eder ve formülü (ayar ÷ 24) × 1000 şeklindedir.
Milyem Tablosu ve Örnekler
| Milyem (‰) | Ayar (Karat) | Saf Altın Oranı (%) | Örnek Kullanım |
|---|---|---|---|
| 999 | 24 Ayar | %99,9 | Yatırım altını, külçe |
| 916 | 22 Ayar | %91,6 | Bilezik, takı |
| 750 | 18 Ayar | %75 | Yüzük, kolye, set takıları |
| 585 | 14 Ayar | %58,5 | Günlük kullanım takıları |
| 417 | 10 Ayar | %41,7 | Ekonomik takılar, sert alaşımlar |
Altında Ayar Farkı Nedir?
Altında ayar farkı, iki farklı altın ayarı arasındaki saflık oranı ve değer farkını ifade eder. Örneğin 22 ayar %91,6 saf altın içerirken, 14 ayar %58,5 oranında saf altın barındırır.
Altında Ayar Farkı Nasıl Hesaplanır?
Ayar farkı, iki altın türünün saf altın oranlarının karşılaştırılmasıyla hesaplanır. Örneğin 22 ayar (%91,6) ile 14 ayar (%58,5) arasındaki fark: 91,6 – 58,5 = %33,1.
Milyem Nasıl Hesaplanır?
Milyem hesaplaması, altının ayar değerini 24’e bölüp 1000 ile çarpmaya dayanır. Örneğin 18 ayar altın için: (18 ÷ 24) × 1000 = 750 milyem.
Altında Ayar Ne İfade Eder?
Altında ayar, takının içerdiği saf altın oranını gösteren temel ölçüdür. 24 ayar altın neredeyse tamamen safken, 14 ayar altın %58,5 oranında altın içerir. Bu değer fiyatı, dayanıklılığı ve rengi doğrudan etkiler.
Altında Ayar Numaraları
Altında ayar numaraları, takının saflık oranını gösteren sayısal değerlerdir. Örneğin “999” numarası 24 ayarı, “750” numarası 18 ayarı, “585” numarası 14 ayarı temsil eder.
Altında Ayar Numaraları ve Kullanımı
Bu numaralar takının iç kısmına damgalanır ve hem tüketiciye bilgi verir hem de kuyumculukta fiyatlandırma ve sertifikasyon süreçlerinde referans olarak kullanılır.